సకల సంపదలనిచ్చే వరలక్షీ వ్రతం

చారుమతికి స్వప్నంలో దర్శనమిచ్చిన దేవి ఈ వ్రతాన్ని చేయాల్సిందిగా చెప్పినట్లు పురాణ కథనం. శ్రావణమాసంలో శ్రావణ పౌర్ణమికి ముందు వచ్చే శుక్రవారం నాడు ఈ వ్రతం చేయడం ఆనవారుుతీగా వస్తోంది. దేశవ్యాప్తంగా పలు ప్రాంతాల్లో ఎంతో భక్తిశ్రద్ధలతో ఈ వ్రతం చేస్తుంటారు. ఈ సందర్భంగా వ్రత విధానం, పూజా విధనం, వ్రత కథలపై సూర్య పాఠకుల కోసం ప్రత్యేకంగా అందిస్తున్న కథనం...

షోడశోపచార పూజా ప్రారంభః
ప్రార్థన:
శ్లోపద్మాసనే పద్మకరే 
సర్వలోకైక పూజితే,
నారాయణప్రియే దేవీ
సుప్రీతీ భవ సర్వదా,

ధాన్యం: 
శ్లో క్షీరోదార్ణవసంభూతే 
కమలే కమలాలయే
సుస్థిరాభవ మే గేహె సురాసురనమస్కృతే.

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాం ధ్యాయామి.

ఆవాహనం: సర్వ మంగళమాంగల్యే విష్టువక్షఃస్థలాలయే.
అవాహయామి దేవీ త్వాం 
సుప్రీతా భవసర్వదా

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతా మావాహయామి

ఆసనం: సూర్యాయుతనిభస్ఫూర్తే స్ఫూరద్రత్న విభూషితే,
హింహాసనమిదం దేవీ 
స్వీయతాం సురపూజితే,

రత్నసింహాసనం సమర్పయామి.

పాద్యం: సువాసితజలం రమ్య సర్వతీర్థసముద్భవం,
పాద్యం గృహాణ దేవీత్వం సర్వ దేవనమస్కతే.

పాద్యం గృహాణ దేవీత్వం సర్వ

దేవనమస్కృతే.

పాద్యం సమర్పయామి.
అర్ఘ్యం: శుద్ధోదకం చపాపాత్రస్థం గంధపుష్పాది మిశ్రీతం,
అర్ఘ్యం దాస్యామి తే దేవీ గృహాణ సురపూజతే.‚

అర్ఘ్యం సమర్పయామి.

ఆచమనీయం: సువర్ణకలశానీతం చందనాగరుసంయుతం,
గృహాణాచమనం దేవీ మయాదత్తం శుభప్రదే

ఆచమనీయం సమర్పయామి.

పంచామృతస్నానం: పయోదధిఘృతపేతం శర్కరామధుసంయుతం, 
పంచామృతస్నానమిదం గృహాణ కమలాయే,

పంచామృతస్నానం సమర్పయామి.

శుద్ధోదక స్నానం: గంగాజలం 
మయానీతం మహాదేవ శిరఃస్థితం,
శుద్ధోదకమిదం స్నానం గృహాణ విధుసోదరీ.

శుద్ధోదక స్నానం సమర్పయామి.

వస్తయ్రుగ్నం: సురార్చితాంఘ్రియుగళే దుకూలవసనప్రియే,
వస్తయ్రుగ్నం ప్రదాస్వామి గృహాణ హరివల్లభే,

వస్తయ్రుగ్నం సమర్పయామి,

ఆభరణాని: కేయూరకంకణై ర్దివె్యై ర్హారనూపురమేఖలాః,
విభూషణాన్యమూలాని గృహాణ ఋషిపూజితే.

ఆభరణాని సమర్పయామి.

ఉపవీతం: తప్త హేమకృతంసూత్రం ముక్దాదామ విభూషితం,
ఉపవీతిదం దేవీ గృఋ౎ణ త్వం శుభప్రదే,

ఉపవీతం సమర్పయామి.

గంధం: కర్పూరాగరుకస్తూరీ దోచనాదిభిరన్వితం,
గంధం దాస్యామ్యహం దేవీ ప్రీత్యర్థం ప్రతిగృహ్యతాం,

గంధం సమర్పయామి.

అక్షతాన్‌: అక్షతాన్‌ ధవళాన్‌ది వ్యాదిన్‌ శాలీయాం స్తండులాన్‌ శుభాన్‌,
హరిద్రా కుంకుమో ఏతాన్‌ గృహ్యతా మబ్ధిపుత్రికే.

అక్షతాన్‌ సమర్పయామి.
పుష్పపూజ: మల్లికాజాబికుసుమై శ్చంపకై ర్వకుళ్తే స్థథా, 
పూజమామి హరిప్రియే

పుషె్పైః పూజయామి.

శ్రీలక్ష్మీ అష్టోత్తర శతనామావళిః
ఓం ప్రకృతె్యై నమః
ఓం వికృతె్యై నమః
ఓం విదాయై నమః
ఓం సర్వభూతహితప్రదాయై నమః
ఓం శ్రద్ధాయై నమః
ఓం విభూతె్యై నమః
ఓం సురభె్యై నమః
ఓం పరమాత్మికాయై నమః
ఓం వాచె్యై నమః
ఓం పద్మాలయాయై నమః 10
ఓం పద్మాయై నమః
ఓం శుచె్యై నమః
ఓం స్వాహాయై నమః
ఓం స్వధాయై నమః
ఓం సుధాయై నమః
ఓం ధన్యాయై నమః
ఓం హిరణ్మయై నమః
ఓం లకె్ష్మ్య నమః
ఓం నిత్యపుష్టాయై నమః
ఓం విభావరె్యై నమః 20
ఓం ఆదితె్యై నమః
ఓం దితె్యై నమః
ఓం దీప్తాయై నమః
ఓం వసుదాయై నమః
ఓం వసుదారిణై్య నమః
ఓం కమలాయై నమః
ఓం కాంతాయై నమః
ఓం కామాకై్య నమః
ఓం క్రోధసంభవాయై నమః
ఓం అనుగ్రహాప్రదాయై నమః 30
ఓం బుద్ధ్యై నమః
ఓం అనఘాయై నమః
ఓం హరివల్లభాయై నమః
ఓం అశోకాయై నమః
ఓం అమృతాయై నమః
ఓం దీప్తాయై నమః
ఓం లోకశోకవినాశినె్యై నమః
ఓం ధర్మనిలయాయై నమః
ఓం కరుణాయై నమః
ఓం లోకమాత్రే నమః 40
ఓం పద్మప్రియాయై నమః
ఓం పద్మాకై్య నమః
ఓం పద్మసుందరె్యై నమః
ఓం పద్మోద్భవాయై నమః
ఓం పద్మముఖె్యై నమః
ఓం పద్మనాభప్రియాయై నమః
ఓం రమాయై నమః
ఓం పద్మమాలాధరాయై నమః
ఓం దెైవె్యై నమః 50
ఓం పద్మినె్యై నమః
ఓం పద్మంధినె్యై నమః
ఓం పుణ్యగంధాయై నమః
ఓం సుప్రసన్నాయై నమః
ఓం ప్రసాదాభిముఖె్యై నమః
ఓం ప్రభాయై నమః
ఓం చంద్రవదయాయై నమః
ఓం చంద్రాయై నమః
ఓం చంద్రసహోదరె్యై నమః
ఓం చతుర్భుజాయై నమః 60
ఓం చంద్రరూపాయై నమః
ఓం ఇందిరాయై నమః
ఓం ఇందుశీతలాయై నమః
ఓం ఆహ్దాజన్యనె్యై నమః
ఓం పుషె్ట్యై నమః
ఓం శివాయై నమః
ఓం శివకరె్యై నమః
ఓం సతె్యై నమః
ఓం విమలాయై నమః
ఓం విశ్వజననె్యై నమః 70
ఓం పుష్టె్త్య నమః
ఓం దారిద్య్రనాశినె్యై నమః
ఓం ప్రీతిపుష్కరిణై్య నమః
ఓం శాంతాయై నమః
ఓం శుక్లమాల్యాంబరాయై నమః
ఓం శ్రీయై నమః
ఓం భాస్కరె్యై నమః
ఓం బిల్వనిలయాయై నమః
ఓం వరారోహాయై నమః
ఓం యశస్వినె్యై నమః 80
ఓం వసుంధరాయై నమః
ఓం ఉదారాంగాయై నమః
ఓం హరిణై్య నమః
ఓం హేమమాలినె్యై నమః
ఓం ధనధాన్యకరె్యై నమః
ఓం సిద్ద్యై నమః
ఓం స్రైణసౌమ్యాయై నమః
ఓం శుభప్రదాయై నమః
ఓం నృపవేశ్యగతానందాయై నమః
ఓం వరలక్షై్య నమః 90
ఓం వసుప్రదాయై నమః
ఓం శుభాయై నమః
ఓం హిరణ్యప్రాకారాయై నమః
ఓం సముద్రతనయాయై నమః
ఓం జయాయై నమః
ఓం మంగళాదేవె్యై నమః
ఓం విష్ణువక్షస్థలస్థితాయై నమః
ఓం విష్ణుపతె్న్యై నమః
ఓం ప్రసన్నాక్షై్య నమః
ఓం నారాయణసమాశ్రీతాయై నమః 100
ఓం దారిద్య్రధ్వంసినె్యై నమః
ఓం దెైవె్యై నమః
ఓం సర్వోపద్రవవారిణై్య నమః
ఓం మహాకాళె్యై నమః
ఓం బ్రహ్మవిష్ణుశివాత్మికాయై నమః
ఓం త్రికాలజ్ఞాన సంపన్నాయై నమః
ఓం భువనేశ్వరె్యై నమః 108

అష్టోత్తరతనామూజాంమర్పయామి
ధూపం: దశాంగం గుగ్గులోపేతం సుగంధంచ మనోహరం
ధూపం దాస్వామి దేవేశి వరలక్ష్మీ గృహాణ తం

ధూపం సమర్పయామి.

దీపం: ఘృతాక్తవర్తి సంయుక్త మంధకార వినాశకం
దీపం దాస్వామి తే దేవి గృహాణ ముదితా భవ.

దీపం సమర్పయామి.

నెైవేద్యం: నెైవేద్యం షడ్రసోపేతం దధిమధ్వాజ్య సంయుతం
నానాభక్ష్యఫలోపేతం గృహాణ హరివల్లభే.

నెైవేద్యం సమర్పయామి.

పానీయం: ఘనసారసుగంధేన మిశ్రతం పుష్పవాసితం,
పానీయం గృహ్యతాం దేవి శీతలం వసుమనోహరం.

పానీయం సమర్పయామి.

తాంబూలం: పూగీఫలసమాయు క్తం నాగవల్లీ దళెైర్యుతం,
కర్పూరచూర్ణ సంయుక్తం తాంబూలం ప్రతిగృహ్యతాం.

తాంబూలం సమర్పయామి.

నీరాజనం: నీరాజనం సమానీతం కర్పూరేణ సమన్వితం,
తుభ్యం దాస్యామ్యహం దేవి గృహ్యతాం విష్ణువల్లభే.

నీరాజనం సమర్పయామి.

మంత్రపుష్పం: పద్మాసనే పద్మకరే సర్వలోకైక పూజితే,
నారాయణప్రియే దేవి సుప్రీతో భవ సర్వదా.

మంత్రపుష్పం సమర్పయామి.

ప్రదక్షిణాన్‌: మానికానిచ పాపాని జన్మాంతరకృతానిచ,
తానితాని ప్రణశ్యంతి ప్రదక్షిణ పదేపదే.

ప్రదక్షిణం సమర్పయామి.

నమస్కారాన్‌ : నమసై్తల్రోక్య జనని నమస్తే విష్ణువల్లభే,
పాహిమాం భక్తవరదే వరలక్షై్మ్య నమోనమః.

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయైనమః నమస్కారాన్‌ సమర్పయామి.

అథ తోరగ్రంథి పూజా
ఓం కమలాయై నమః ప్రథమ గ్రంథిం పూజయామి
ఓం రమాయై నమః ద్వితీయ గ్రంథిం పూజయామి
ఓం లోకమాత్రే నమః తృతీయ గ్రంథిం పూజయామి
ఓం విశ్వజననె్యై నమః చతుర్థగ్రంథిం పూజయామి
ఓం మహాలక్షై్మ్య నమః పంచమగ్రంథి పూజయామి
ఓం క్షీరాబిధతనయాయై నమః షష్టమగ్రంథి పూజయామి
ఓం శిశ్వసాక్షిణై్య నమః సప్తమ గ్రంథిం పూజయామి
ఓం చంద్రసోదరె్యై నమః అష్టమ గ్రంథిం పూజయామి
ఓం హరివల్లభాయై నమః నవమగ్రంధిం పూజయామి

తోరబంధన మంత్రం
బధ్నా మిదక్షిణేహస్తే నవసూత్రం శుభప్రదం,‚
పుత్రపౌత్రాభివృద్ధించ సౌభాగ్యం దేహి మే రమే.
(ఈ మంత్రం పఠిస్తూ తోరము కట్టుకోవలెను)

వాయనవిధిః
ఏవం సంపూజ్య కల్యాణీం వరలక్ష్మీం స్వశక్తితః, 
దాతవ్యం ద్వాదశాపూపం వాయనం హి ద్విజాతయే.

వాయనదాన మంత్రః
ఇందిరాప్రతిగృహ్ణాతు ఇందిరా వెై దదాతి చ,
ఇందిరా తారకోభాభ్యాం ఇందిరాయై నమో నమః
(ఇతి పూజ్యావిధానమ్‌ సంపూర్ణమ్‌)

అథ కథా ప్రారంభః
ఖ:ళఋ౎ష శిఖరే రమ్యే నానాగణనిషేవితే, మందార విటపీప్రాంతే నానామణి భూషితే. పాటలాశోకపున్నాగ ఖర్జురవక్ళున్వితే, కుబేర వరుణేంద్రాది దిక్పాలెైశ్య సమావృతే.
నారాదాగస్త్య వాల్మీకి పరాశరసమావృతే. రత్నపీఠే పుఖాసీనం శంకరం లోకశంకరం. పప్రచ్ఛగౌరీ సంతుష్టా లోకానుగ్రహకావ్యయా.

గౌరీ ఉవాచ :-
‚భగవన్‌ సర్వలోకేశ సర్వభూత హితేరత, యద్రహత్యమిదంపుణ్యం తదాచక్ష్వ మమానఘ. 

అంథాంగ పూజా
ఓం చంచలాయై నమః పాదౌ పూజయామి
ఓం చపలాయయై నమః జానునీ పూజయామి
ఓం పీతాంబరధరాయై నమః ఊరూం పూజయామి
ఓం కమలవాసినె్యై నమః కటిం పూజయామి
ఓం పద్మాలయాయై నమః నాభిం పూజయామి
ఓం మదనమాత్రే నమః స్తనౌ పూజయామి
ఓం లలితాయై నమః భుజద్వయం పూజయామి
ఓం కంబుకంఠె్యై నమః కంఠం పూజయామి
ఓం సుముఖాయై నమః ముఖం పూజయామి
ఓం శ్రీయై నమః ఓష్టా పూజయామి
ఓం సునాసికాయై నమః నాసికాం పూజయామి
ఓం సునేత్రై నమః నేత్రం పూజయామి
ఓం రమాయై నమః కర్ణౌ పూజయామి
ఓం కమలాయై నమః శిరః పూజయామి
ఓం వరలక్ష్తె్య నమః సర్వాణ్యంగాని పూజయామి


కథ విన్నంతనే సర్వశుభాలు
పూర్వం సూత మహాముని శౌనకాది మహాముని వర్యులతో ఈ విధంగా తెలుపుతున్నాడు. ఓ ముని శ్రేష్ఠులారా! స్త్రీలకు సకల సౌభాగ్యాలు మొదలగు శుభఫలితాలు కలిగేటటువంటి ఒక వ్రతంకలదు. అట్టి మిహమాన్వితమైన వ్రతవిధానమును పార్వతీదేవికి ఈ విధంగా తెలిపాడు. ఓ మనోహరి! స్ర్తీలకు పుత్ర పౌత్రాది సర్వసౌభాగ్యములు, సంపత్తులు కలిగేలా చేసే మహిమా న్వితమైన ఒక వ్రతం కలదు. అట్టి వ్రతం వరలక్ష్మీ వ్రతం. ఈ వ్రతాన్ని శ్రావణ మాసంలో పౌర్ణమి (శ్రావణ పౌర్ణమి)కి ముందు శుక్రవారం రోజున చేయాలి. భక్తి శ్రద్ధలతో అమ్మవారిని ఆరాధించాలి అని తెలిపాడు. ఆ సమ యంలో పరమేశ్వరుడితో పార్వతీ దేవి ‘ఓ దేవా! ఇట్టి మహిమాన్వితమైన వ్రతాన్ని మొదటిసారిగా ఎవరు ఆచరించారు? వ్రతవిధానాన్ని వివరించండి’ అని కోరిం ది. దానితో శివుడు ఆ వ్రత విధానాన్ని వివరించాడు. ‘ఓ పార్వతీ దేవి! కాత్యాయనీ! మహి మాన్విత మైన వరలక్ష్మీ వ్రత విధానాన్ని సవిస్తరముగా వివరించెదను, వినుము ... మగధ దేశంబున కుండినంబు అను ఒక పట్టణము ఉన్నది.

ఆ పట్టణము బంగారు ప్రాకార ములతో, బంగా రపు గోడలు గల ఇళ్ళతో ఉన్నది. ఆ పట్టణంలో చారు మతి అను ఒక బ్రాహ్మణ స్ర్తీ ఉన్నది. ప్రతి రోజు ప్రాతః కాలంలో తలస్నానం చేసి పుష్పాలతో దెైవారాధన చేసి, అనంతరం అత్తమామలకు ఉపచారాలు చేస్తూ ఇంటి పనులు చేస్తూ కుటుంబ సభ్యులతో ప్రియంగా సంభా షిస్తూ ఉండేది. చారుమతికి మహాలక్ష్మీ అనుగ్రహం కలిగి ఒకనాడు స్వప్నంలో ప్రసన్నమై, ఓ చారుమతీ! నేను వరలక్ష్మీ దేవిని. నీయందు నాకు అనుగ్రహం కలి గింది. నీ తపోభక్తికి మెచ్చితిని. నీవు శ్రావణ శుక్ల పౌర్ణ మికి ముందు వచ్చే శుక్రవారం నాడు నన్ను ప్రార్థించి ఆరాధిస్తే, నీవు కోరిన వరములు ప్రసాదించెదను అనగా, చారుమతీ దేవి స్వప్నంలోనే వరలక్ష్మీదేవికి ప్రదక్షిణ, నమస్కారములు చేసింది. 

నమస్తే సర్వలోకానాంజననె్యై పుణ్యమూర్తయే
శరణ్యే త్రిజగద్వంద్వే విష్ణు వక్షస్థలాలయే...
అని దేవిని ప్రార్థిస్తూ, ఓ జగజ్జననీ, నీ అనుగ్రహం కలి గిన జనులు ధన్యులు. విద్వాంసులగుదురు. సకల సంప దలు కలుగును. నేను నా జన్మాంతరమున చేసిన పుణ్య విశేషంబు వలన నీ పాద దర్శనం నాకు కలిగింది అని ప్రార్థించింది. మహాలక్ష్మీదేవి సంతోషంతో చారుమతికి అనేక వరాలిచ్చి అదృశ్యమైంది. వెంటనే చారుమతి నిద్ర లేచి ఇంటిలో నాలుగు దిక్కులా చూడగా, వరలక్ష్మీదేవి కనిపించక పోయే సరికి అదంతా స్వప్నం అని గ్రహించి ఆ స్వప్నవృత్తాంతమును కుటుంబసభ్యులకు తెలిపింది.చారుమతీ దేవి తెలిపిన వరలక్ష్మీమహత్యము విన్న స్ర్తీలు శ్రావణ మాసం ఎప్పుడు వస్తుందా అని ఎదురు చూస్తున్నారు. 

కొన్ని రోజుల అనంతరం ...శ్రావణ మాస పౌర్ణమి ముం దు వచ్చే శుక్రవారం రానే వచ్చింది. ఈ శుక్రవారమే చారుమతి తెలిపిన శుక్రవార మని స్ర్తీలంతా ప్రాతః కాలంలో నిద్రలేచి తలస్నానం చేసి చారుమతి ఇంటికి వెళ్ళారు. గోమయంతో వారు ఆ స్థలాన్ని శుద్ధి చేసి ముగ్గు వేసి పూజామంటపం ఏర్పాటు చేశారు. ఆ మంటపంలో వస్త్రం పర్చి, దానిపెై బియ్యం పోసి కలశం సిద్ధం చేసుకొని ఆ కలశమునకు పసుపు, కుంకుమలతో అలంకారాలు చేశారు. వరలక్ష్మీ దేవిని ఆవాహనం చేసి చారుమతి మొదలగు స్ర్తీలంతా భక్తితో పూజ చేశారు. 

శ్లో పద్మాసనే పద్మకరే సర్వలోకైక పూజితే 
నారాయణ ప్రియే దేవి సుప్రీతాభవ సర్వదా
అనే శ్లోకంతో అమ్మవారికి ధాన్యవాహనాది షోడశోప చార పూజలు చేసి తొమ్మిది సూత్రములు గల తోరము లను పూజించి కుడిచేతికి కట్టుకొని వరలక్ష్మీదేవికి నానావిధ భక్ష్యభోజ్యంబులు నివేదనం చేసి, అనంతరం ప్రదక్షిణం చేశారు. ఇలా ప్రదక్షిణ చేస్తున్నప్పుడు ఆ స్ర్తీలం దరికీ కాళ్ళ వద్ద ఘల్లు ఘల్లుమనే శబ్దం వచ్చింది. కాళ్ళ ను చూడగా గజ్జెలు మొదలగు ఆభరణాలుండెను. వారం తా ఓహో! ఇవి వరలక్ష్మీ కరుణాకటాక్షంతో మనకు ప్రసా దించినవి అని ఆనందంతో రెండవ ప్రదక్షిణం చేసిన సమయంలో తమ శరీరాలపెై ప్రత్యక్షమైన నవరత్న ఖచి తములెైన కంకణములు, ఆభరణములు చూసి పరమానందంతో మూడవ ప్రదక్షిణ చేస్తుండగా ఆ స్ర్తీలం తా సర్వాభరణ అలంకార భూషితలెై ఉన్నారు. చారుమతి మొదలగు ఆస్ర్తీలందరి గృహములు స్వర్ణమయములెై రథ గజ తుర వాహనములతో నిండియున్నవి. వరలక్ష్మీదేవిని ఆరాధించగా అమ్మవారు కృపా కటాక్షాలు ప్రసాదించిం దని స్ర్తీలంతా సంతోషించారు. తమతో అమ్మవారి పూజ చేయించిన బ్రాహ్మణోత్తముడిని గంధపుష్పాక్షితలుచే పూజించి 12 కుడుములు, పాయసము దక్షిణ తాంబూల ములు సమర్పించారు. బ్రాహ్మణోత్తముడి ఆశీర్వచనాలు పొంది, తీర్థప్రసాదాలు స్వీకరించి తమ ఇళ్ళకు బయలు దేరినారు. 

చారుమతీ దేవి భాగ్యమును స్ర్తీలు ఒకరికొకరు చెప్పు కుంటూ మహామహిమాన్వితమైన మహా వరలక్ష్మీదేవి కృపాకటాక్షాలకు పాత్రులయ్యామన్న సంతోషం పొందా రు. నాటి నుంచి చారుమతి మొదలగు స్ర్తీలంతా ప్రతి సంవ త్సరం అమ్మవారిని ఆరాధిస్తూ, పుత్ర పౌత్రాభివృద్ధి కలిగి ధన కనక వస్తు వాహనాలతో సుఖంగా ఉన్నారు- అని పరమేశ్వరుడు వరలక్ష్మీ వ్రత విధానాన్ని వివరించాడు. అంతేగాకుండా, ఈ కథను విన్న వారు, చదివిన వారు వరలక్ష్మీ ప్రసాదం వలన సకల సంపదలు పొందుదురని తెలిపినాడు.